Azkoitiko sermoia

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="null" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-stylesheet type="text/css" href="null"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#">
<teiHeader>
 <fileDesc>
 <titleStmt>
 <title/>
 </titleStmt>
 <publicationStmt>
 </publicationStmt>
 <sourceDesc>
 Produced by pandoc.
 </sourceDesc>
 </fileDesc>
<xenoData><rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:rdfs="http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#" xmlns:as="http://www.w3.org/ns/activitystreams#" xmlns:cwrc="http://sparql.cwrc.ca/ontologies/cwrc#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/" xmlns:dcterms="http://purl.org/dc/terms/" xmlns:foaf="http://xmlns.com/foaf/0.1/" xmlns:geo="http://www.geonames.org/ontology#" xmlns:oa="http://www.w3.org/ns/oa#" xmlns:schema="http://schema.org/" xmlns:xsd="http://www.w3.org/2001/XMLSchema#" xmlns:fabio="https://purl.org/spar/fabio#" xmlns:bf="http://www.openlinksw.com/schemas/bif#" xmlns:cito="https://sparontologies.github.io/cito/current/cito.html#" xmlns:org="http://www.w3.org/ns/org#">
 <rdf:Description rdf:datatype="http://www.w3.org/TR/json-ld/">
 <![CDATA[{
	"@context": {
		"dcterms:created": {
			"@type": "xsd:dateTime",
			"@id": "dcterms:created"
		},
		"dcterms:issued": {
			"@type": "xsd:dateTime",
			"@id": "dcterms:issued"
		},
		"oa:motivatedBy": {
			"@type": "oa:Motivation"
		},
		"@language": "en",
		"rdf": "http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#",
		"rdfs": "http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#",
		"as": "http://www.w3.org/ns/activitystreams#",
		"cwrc": "http://sparql.cwrc.ca/ontologies/cwrc#",
		"dc": "http://purl.org/dc/elements/1.1/",
		"dcterms": "http://purl.org/dc/terms/",
		"foaf": "http://xmlns.com/foaf/0.1/",
		"geo": "http://www.geonames.org/ontology#",
		"oa": "http://www.w3.org/ns/oa#",
		"schema": "http://schema.org/",
		"xsd": "http://www.w3.org/2001/XMLSchema#",
		"fabio": "https://purl.org/spar/fabio#",
		"bf": "http://www.openlinksw.com/schemas/bif#",
		"cito": "https://sparontologies.github.io/cito/current/cito.html#",
		"org": "http://www.w3.org/ns/org#"
	},
	"id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml?place_annotation_20230718105201207",
	"type": "oa:Annotation",
	"dcterms:created": "2023-07-18T08:52:01.207Z",
	"dcterms:modified": "2023-07-18T08:52:01.207Z",
	"dcterms:creator": {
		"@id": "33",
		"@type": [
			"cwrc:NaturalPerson",
			"schema:Person"
		],
		"cwrc:hasName": "Mikel Alonso"
	},
	"oa:motivatedBy": "oa:identifying",
	"oa:hasTarget": {
		"@id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml?place_annotation_20230718105201207#Target",
		"@type": "oa:SpecificResource",
		"oa:hasSource": {
			"@id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml",
			"@type": "dctypes:Text",
			"dc:format": "text/xml"
		},
		"oa:renderedVia": {
			"@id": "https://leaf.lincsproject.ca",
			"@type": "as:Application",
			"rdfs:label": "LEAF-Writer",
			"schema:softwareVersion": "3.0.1"
		},
		"oa:hasSelector": {
			"@id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml?place_annotation_20230718105201207#Selector",
			"@type": "oa:XPathSelector",
			"rdf:value": "TEI/text/body/p/placeName"
		}
	},
	"oa:hasBody": {
		"@type": "cwrc:RealPlace",
		"@id": "http://www.wikidata.org/entity/Q793934",
		"dc:format": "text/plain"
	},
	"as:generator": {
		"@id": "https://leaf.lincsproject.ca",
		"@type": "as:Application",
		"rdfs:label": "LEAF-Writer",
		"schema:url": "https://leaf-writer.lincsproject.ca/",
		"schema:softwareVersion": "3.0.1"
	},
	"cwrc:hasCertainty": "cwrc:high",
	"cwrc:hasPrecision": "cwrc:highCertainty"
}]]>
 </rdf:Description>
 
 <rdf:Description rdf:datatype="http://www.w3.org/TR/json-ld/">
 <![CDATA[{
	"@context": {
		"dcterms:created": {
			"@type": "xsd:dateTime",
			"@id": "dcterms:created"
		},
		"dcterms:issued": {
			"@type": "xsd:dateTime",
			"@id": "dcterms:issued"
		},
		"oa:motivatedBy": {
			"@type": "oa:Motivation"
		},
		"@language": "en",
		"rdf": "http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#",
		"rdfs": "http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#",
		"as": "http://www.w3.org/ns/activitystreams#",
		"cwrc": "http://sparql.cwrc.ca/ontologies/cwrc#",
		"dc": "http://purl.org/dc/elements/1.1/",
		"dcterms": "http://purl.org/dc/terms/",
		"foaf": "http://xmlns.com/foaf/0.1/",
		"geo": "http://www.geonames.org/ontology#",
		"oa": "http://www.w3.org/ns/oa#",
		"schema": "http://schema.org/",
		"xsd": "http://www.w3.org/2001/XMLSchema#",
		"fabio": "https://purl.org/spar/fabio#",
		"bf": "http://www.openlinksw.com/schemas/bif#",
		"cito": "https://sparontologies.github.io/cito/current/cito.html#",
		"org": "http://www.w3.org/ns/org#"
	},
	"id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml?date_annotation_20230718105436723",
	"type": "oa:Annotation",
	"dcterms:created": "2023-07-18T08:54:36.723Z",
	"dcterms:modified": "2023-07-18T08:54:36.723Z",
	"dcterms:creator": {
		"@id": "33",
		"@type": [
			"cwrc:NaturalPerson",
			"schema:Person"
		],
		"cwrc:hasName": "Mikel Alonso"
	},
	"oa:motivatedBy": "oa:identifying",
	"oa:hasTarget": {
		"@id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml?date_annotation_20230718105436723#Target",
		"@type": "oa:SpecificResource",
		"oa:hasSource": {
			"@id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml",
			"@type": "dctypes:Text",
			"dc:format": "text/xml"
		},
		"oa:renderedVia": {
			"@id": "https://leaf.lincsproject.ca",
			"@type": "as:Application",
			"rdfs:label": "LEAF-Writer",
			"schema:softwareVersion": "3.0.1"
		},
		"oa:hasSelector": {
			"@id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml?date_annotation_20230718105436723#Selector",
			"@type": "oa:XPathSelector",
			"rdf:value": "TEI/text/body/p[2]/date"
		}
	},
	"oa:hasBody": {
		"@type": "xsd:date",
		"rdf:value": "1737"
	},
	"as:generator": {
		"@id": "https://leaf.lincsproject.ca",
		"@type": "as:Application",
		"rdfs:label": "LEAF-Writer",
		"schema:url": "https://leaf-writer.lincsproject.ca/",
		"schema:softwareVersion": "3.0.1"
	}
}]]>
 </rdf:Description>
 
 <rdf:Description rdf:datatype="http://www.w3.org/TR/json-ld/">
 <![CDATA[{
	"@context": {
		"dcterms:created": {
			"@type": "xsd:dateTime",
			"@id": "dcterms:created"
		},
		"dcterms:issued": {
			"@type": "xsd:dateTime",
			"@id": "dcterms:issued"
		},
		"oa:motivatedBy": {
			"@type": "oa:Motivation"
		},
		"@language": "en",
		"rdf": "http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#",
		"rdfs": "http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#",
		"as": "http://www.w3.org/ns/activitystreams#",
		"cwrc": "http://sparql.cwrc.ca/ontologies/cwrc#",
		"dc": "http://purl.org/dc/elements/1.1/",
		"dcterms": "http://purl.org/dc/terms/",
		"foaf": "http://xmlns.com/foaf/0.1/",
		"geo": "http://www.geonames.org/ontology#",
		"oa": "http://www.w3.org/ns/oa#",
		"schema": "http://schema.org/",
		"xsd": "http://www.w3.org/2001/XMLSchema#",
		"fabio": "https://purl.org/spar/fabio#",
		"bf": "http://www.openlinksw.com/schemas/bif#",
		"cito": "https://sparontologies.github.io/cito/current/cito.html#",
		"org": "http://www.w3.org/ns/org#"
	},
	"id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml?person_annotation_20230718110553589",
	"type": "oa:Annotation",
	"dcterms:created": "2023-07-18T09:05:53.589Z",
	"dcterms:modified": "2023-07-18T09:05:53.589Z",
	"dcterms:creator": {
		"@id": "33",
		"@type": [
			"cwrc:NaturalPerson",
			"schema:Person"
		],
		"cwrc:hasName": "Mikel Alonso"
	},
	"oa:motivatedBy": "oa:identifying",
	"oa:hasTarget": {
		"@id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml?person_annotation_20230718110553589#Target",
		"@type": "oa:SpecificResource",
		"oa:hasSource": {
			"@id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml",
			"@type": "dctypes:Text",
			"dc:format": "text/xml"
		},
		"oa:renderedVia": {
			"@id": "https://leaf.lincsproject.ca",
			"@type": "as:Application",
			"rdfs:label": "LEAF-Writer",
			"schema:softwareVersion": "3.0.1"
		},
		"oa:hasSelector": {
			"@id": "https://leaf.lincsproject.ca/sites/default/files/2023-07/vertopal.com_Azkoitiko%20sermoia%20-%20Normalizatuta.xml?person_annotation_20230718110553589#Selector",
			"@type": "oa:XPathSelector",
			"rdf:value": "TEI/text/body/p[3]/persName"
		}
	},
	"oa:hasBody": {
		"@type": [
			"schema:Person",
			"cwrc:FictionalPerson"
		],
		"@id": "http://www.wikidata.org/entity/Q345",
		"dc:format": "text/plain"
	},
	"as:generator": {
		"@id": "https://leaf.lincsproject.ca",
		"@type": "as:Application",
		"rdfs:label": "LEAF-Writer",
		"schema:url": "https://leaf-writer.lincsproject.ca/",
		"schema:softwareVersion": "3.0.1"
	},
	"cwrc:hasCertainty": "cwrc:high"
}]]>
 </rdf:Description>
 </rdf:RDF></xenoData></teiHeader>
<text>
<body>
<placeName key="Azkoitia" ref="http://www.wikidata.org/entity/Q793934" cert="high">Azcoiti<precision match="@ref" precision="high"/></placeName>co Parro-
quian <date when="1737" cert="high">1737. urtean</date>.
<persName key="Virgin Mary" ref="http://www.wikidata.org/entity/Q345" cert="high" type="fictional">Virgiña</persName>ren icenaren
egunean
<hi rendition="simple:italic">Stabat iuxta crucem Jesu</hi>
<hi rendition="simple:italic">Mater eius. Joan. 19.</hi>
Ceruco amabi signoetatic iraillean<note>
 G(ero) E(rantsia) <hi rendition="simple:italic">gauden ill
 onetan</hi>.
</note> oi degu Libra, edo balanza deritzan izar pilla bat<note>
 G.E. (<hi rendition="simple:italic">alacoai derizte Signoac
 Ceruan</hi>).
</note>; hipuynac diote, ecen beiñ batean Justiciac lurrean lecuric
arquitzen etzeuala, gogaitu ta igues igo zala cerura, ta ifiñi ceuala
bere vicitza balanzaren echean. Vstecabea dirudi onec; baña da gauza bat
egungo euanjelioac dionari ederqui dagocana. Esatendigu, Virgiña guciz
santea dagoala zutic gurutzearen ondoan,
<hi rendition="simple:italic">stabat iuxta crucem Jesu mater eius:</hi>
ta eleizac dionez, gurutzea da bere beso biaquin balanza bat, ceñean
pisatu zan Christoren gorputza, <hi rendition="simple:italic">beata,
cuius bracchiis pretium pependit saeculi: statera facta corporis,
tulitque praedam tartari</hi><note>
 L(erro) A(lboan) <hi rendition="simple:italic">in hymno</hi>. Ez
 ditut markatzen latinezko zatietan egin zuzenketak.
</note>. Alde bata pecatuz beteric, infernuraño jachia cegoan, artan
guendela Adanen hume guztioc. Etzan guizonen artean lurrean, ez eta
ceruan aingueruen artean, hura jasotzeco diña pisuric, ta indarric: ain
da astun, ta icaragarri pecatua. Argatic Jaincoaren semea, guc ecer
mereci ez guenduela, guizon eguin, ta jarri zan balanzaren beste
aldetic: eta nola cecartzien Jaincoaren indar guciac, jaso guinduen
ceruraño, gueuntzan leicetic, jaisten, ta ondatzen ceuala bere burua,
(2) il ta lurperatu zanean. Artaraco bada nere iritzian dago Virgiña
gurutzearen ondoan zutic, balanza au escuetan deuala; icusi daguigun
Adanen humeac, nolaco Justicia eguiten dan, ez pecatarietan, bai gure
pecatuac bere contura artu cituan batean, bai Jaungoico-guizon, pecatu
bagueco, Virgiñaren seme bacarrean. Gaur bada hitzeguin beardegu
Calvarioan<note>
 G.E. <hi rendition="simple:italic">ta gurutzearen ondoan</hi>.
</note> bagueunde bezala, balanza au bere escutic quentzen diogula
Virgiñari, ta artzen deuala bacoitzac bere escuan pisatzeco aldebatetic
Virgiñaren miñac, ta samiñac, damuac ta doloreac, bestetic gueren
ajolacabea, ta ardurabaguea, eta cein esquer gaistocoac gueraden.
Cer da au, esango dit norbaitec, Virgiñaorrec icenic ezteu, beiñ
bederic aitatzeco? eranzungo digot, gaur bear guenduela icen orren
eguna: baña ez egunic idorotzen dedala, ez eta Virgiñaren icenic gaurco
euangelioan. Berriz ez bide dira ondo elcar aditzen Virgiñaren icena, ta
Virgiñaren doloreac, eta orregatic alde eraguiten zaca gaur icenari. Nic
esango det cer dan. Virgiñari deritza
<hi rendition="simple:italic">Maria</hi>, ta icen au da alde batetic
ezti, gozoa, ta adierazotzen digu Jaungoicoaren ama bere aunditasun, ta
doaiñ guciaquin: bestetic da miñ, garratza, ta adierazotzen diauzcu
Virgiñaren doloreac, cergatic aimbat da
<hi rendition="simple:italic">Maria</hi> edo
<hi rendition="simple:italic">itsaso miña:</hi> baña cerez mindua,
ezpada oñacez, atsecabez, damuz? Orain bada ezti<note>
 Zerbait zegoen lehen, gero borratu eta hau idatzi da.
</note> gozoa dan bezanbat, (3) camporatzen degu gaur Virgiñaren icen
au: miña ta garratza dan bezan bat, betor, ta bego: eztagoca besteric
gaurco egunari. Aldera gaguizquion bada gurutzeari, ta Maria
Virgiñari.
Baña cer da hori Virgiña guciz santea? cer esan nai digu zeure
aurpeguiera damugarri orrec? Cerentzat dezu soñeco gaua dirudien hori?
Cer eguin da zeure beguien gozoa? nora joan da zeure arpeguico
edertasuna? non ezcutatu da zeure colorearen naste churigorri preciatu
hura, edo nola dago aiñ itsusqui ubelduric? Oraindaño esan oi cideen,
zeu ciñala araco ceruan beiñ batean aguertu zan señale aundia, izarrez
burua, illarguiaz oñac, ta gorputz gucia eguzquiaz janci, ta ederturic
ceucana. Eta badacust, utseguin ceueela. Ezperen non cerate esquer
gaistoco izarrac? Oi eta atera albaneguiz beren lecutic, Señora oni
beardanezco coroe bat eguiteco! Non cera, Cinthia, illargui aldagarria?
Oi eta albanegui oñazpicotzat<note>
 Beste zerbaiten ordez.
</note> ezarri aren oñazpietan! Non ote zabiltza oraingoan bederic
ezaguera bagueco eguzqui itsua? Oi eta zeure argui-errañuetatic epaqui
albaneguio gueure Ama mindun oni manturic ederrena! Orrela egon bear deu
Virginaric gozoena, miñez, damuz, ezpataz ene biotza josiric?
Eta Ama maitea, atozea, non da zeure aurra, Jaungoicoa dan hume
chucun, polit hura? eztaucazu besoetan, eztaramazu escutic, eztezu
alboan, ez beguien aurrean. Non da zeure seme bacarra? non zeure argui,
zeure asnase, zeure bicia? Ote da gurutzean dagoan gorputz itsusi beztu
hura?<note>
 G.E. <hi rendition="simple:italic">Oi eta hori orrela baldin
 bada.</hi>
</note> O cein ur, ta sa- (4) mur jarioco zaizcan negarrac bere
beguietatic gueure erreguiñari! ô mocadera, lienzo churi alaco negar
tantaz beté ta üanditu ciñatenac! norc emango liquet zuetatic bat, nere
ezpañac uquitzeco, ta Virgiñaren negar inocenteaquin<note>
 G.E. <hi rendition="simple:italic">gaitzbagueacquin.</hi>
</note> nere negar pecatariac nastutzeco? Cein dan latz eta gogor nere
egungo bear gaya! ecin hitzic eguin daguiquet graciac ezpadit laguntzen:
ta eztet hura billatzeco nora nere burua irauli! Belaunico Virgiñaren
oñetan jarrico ote naiz? baña cer esango digot, oñacez, damuz, miñez
gañez eguiñic badago? Graciaren escatzeac gogoratuco digo bere dolore
gucien asiera, ta jaiotza, ta eztirudi ondo, nic aren miñac aunditzea.
Igon ote naiz cerura? baña oraindio ichia dago, ta arria bezain gogor.
Otseguingo ote digot Aita eternoari? ay ene! arestian bere semea ez
aditu nairic cegoan, ta nola adituco nau ni? Joango ote natzaca
gurutzean dagoan gueure Erredentoreari? Bai, baña onezquero ausaz il da.
Cer eguingo det bada, edo norganaco naiz? Badaquit guero ere norgana:
doloreen Amari eguin bear digot ez besteri, graciaren escari au.
Ainguerua etorri citzacanean berri onac ematera, esan cigon,
<hi rendition="simple:italic">Ave gratia plena</hi><note>
 L.A. <hi rendition="simple:italic">Luc. 2.</hi>
</note>; agur graciaz betea: cergatic bada bere icena aitatu ta esan
etzigon <hi rendition="simple:italic">Aue Maria</hi>, ta cergatic
ezcutatu cigon icen eder au? Eranzuten deu Delvioc,
<hi rendition="simple:italic">ideo quod nomen istud omen amatoris futuri
sciret angelus paranimphus hodie salutaris ab nomine abstinuit, nec
dixit Aue Maria gratia plena</hi><note>
 L.A. <hi rendition="simple:italic">Polem. 2.</hi>
</note><hi rendition="simple:italic">, sed Aue gratia plena</hi>.
Ezcutatu cigon aingueruac Virgiñari bere icena, cergatic
<hi rendition="simple:italic">Maria</hi>c esan nai deu
<hi rendition="simple:italic">itsaso miña</hi> ta ain zori oneco (5)
berriac ematen ciran<note>
 Agian <hi rendition="simple:italic">l-</hi>.
</note>, egun batean, etzetorren ondo bere icenean Virgiñari gogoratzea
bere doloreen itsaso samiña. Bada contraco bideric gaurco egunean,
Virgiñaren dolore, damu, miñ, atsecabé gucien egun batean, eztagoquit
gaizqui orreec guztioc berriro esatea Virgiñari bere icenean. Banoaquio
bada graciaren esque, Elizarequin batean esaten digodala, Aue Maria.
<hi rendition="simple:italic">Stabat iuxta Crucem Jesu</hi>
<hi rendition="simple:italic">Mater eius. Joan 19.</hi>
Escuetan degula bada, artu degun pisu au, dacusgun aleguiñez cembat
pisatzen deuen Virgiñaren doloreac. Dolore baten neurria ta sustraya
omen da amodioa: cembat eta aunditzen, edo chiquitzen dan amodioa, ambat
aunditzen edo chiquitzen oi da dolorea: bada contu onetara fiñ eta
neurri baguecoac dira Virgiñaren doloreac, cerren finic, eta neurriric
baguecoa<note>
 Azken letra bat tatxatua edota tinta mantxa hutsa.
</note> izandu dan Virgiñaren amodioa. Gurasoac nai oi die beren semeai
biotzetic: ta semeac doaiñ andicoac diranean, nai oi die gueiago: eder
galantac diranean, are gueiago: cintzoac eta asco jaquiñac diranean, are
gueiago: guciaquicoac, ta mundu guciaren choragarri diranean, are
amatzen dituzte gueiago. Baña pauso ber ber oetatic negar eguiten deue
‚alaco semeac iltzen zaistenean. Bada, ô Virgiña guciz santea, norc
esango digu, cembat nai izandu cinion zeure semeari, ta cembat damu artu
cenduan aren eriotzean? baña nolaco semea? Christo Jesus, ama gucietatic
jaio dan semeric ederrena, ceruac oraindaño prestatu deuen gazteric
lirañena, doaiñic andi- (6) enecoa, cintzo, yaquintsu, zur, gozo,
guciaquicoa, ta ceru gucien miraria. Nolaco amodioa beraz izango cion
bere amac onelaco seme bati? Virgiñac berac badio ecen Jaungoicoac
prestatu, ta zucendu cigola biotzean amodioa,
<hi rendition="simple:italic">ordinavit in me charitatem</hi>, bacantzen
cigola zaldun pilla aundi batzuetan bezala batallaren bat ematera
diazenean, <hi rendition="simple:italic">distributam in ordines
militares, ac in proelium procedentem</hi><note>
 L.A. <hi rendition="simple:italic">Delvio ubi supr.</hi>
</note>. Nori baña eman bear dio batalla au Virgiñaren amodioac? Nori?
beste edoceiñ neurtu, ta aldera<note>
 <hi rendition="simple:italic">neurtu ta... compara</hi> edo antzeko
 zerbait tatxatu eta gainean jarriak.
</note> nai daquiquéonari. Amodio gucia, onirizte<note>
 <hi rendition="simple:italic">-a</hi> ere irakur daiteke.
</note> gucia, nai ta borondate gucia, mundua asi zanetic izandu diran
ama guciena, ur tanta bat itsasoaren aldean bezala da, Virgiñac bere
semeari cion amodioaren aldean.
Beste gurasoac zor eztie beren semeai, aberats, eder, sendo, osasun
onecoac izatea; cerren semea ezta jaiotzen nai deuan amagandic, ezta
bere escuco batagandic ez jaiotzeco, ta besteagandic bai. Baña Virgiñac
zor cion bere semeari<note>
 G.E. <hi rendition="simple:italic">Izan eta</hi>.
</note> ceuan gucia: zor cion beiñicbeiñ munduan zan humeric<note>
 <hi rendition="simple:italic">beiñic... hume-</hi> zerbaiten
 gainean idatziak dira eta lerrotik ere atera egiten dira.
</note> eder gozoena izatea: are zor cion jatorriz degun pecatu bague
sortzea, gracia guztiaz betea, aingueruac baño gorago jasoa, ceruarequin
lurraren aguintaria, ta erreguiña, ta beste gucien gañean Jaungoico
baten ama izatea. Orain bada oec cecusala beregan Virgiñac, ta zor
ciozcala bere semeari, ez besteri, nola uste dezue amatuco ceuala, nola
naico cigola, ta cein izango ceuala biotzeco maite? Ezta au lurrean vici
gueran artean, jaquin aldaguiquegun gauza, eta eztaquit, aingueruac ere
jaquingo al deuen ceruan.
Aimbeste bada bere semeari nai izandu cion amac, icusi ceuan illic
bere adinaren lorean, illic se- (7) meric gaitzbagueena, pecatuaren
cutsuric ere etzeuana. Bacecusan gurutzearen ondoan, gazteric ederren
arc bicia justiciac aguindu ta galtzen ceuala: gucien onguille hura
gaitzguillea, ta gaiztaquerian bicitua baliz bezala: guciac aberasten
cituena, iltze gogorrez lapur biren artean zur bati josia. Atozte batean
seculaco urte guciac, esan eguidazue arren, iñoiz ere sortu dan alaco
icusgarriric. Eta doloreen Ama, cer diozu? Arren hori da zeure semea?
Espiritu Santuagandic sortu zana? Secula guciac icusi deueen guizonic
ederrena? Nola dago bada hitzic, asnaseric, bicirican bague? Nora zaca
bere zaiñetaco odola? Lurrean, baratza, cale, bide gucietan isuria, ta
borrero latzen oñazpietan, abere batena baliz bezala. Miia gueldi ta
isil, ezpañac ichiric beguiac argui bague, colorea ubel, burua
zulaturic, oñescuac josiric, bizcarra bostorzaturic, besaburuac
lauridiquituric<note>
 -<hi rendition="simple:italic">aur</hi>- oso ahula baina, cf.
 <hi rendition="simple:italic">lauridiquituac</hi> 9.or.
</note>, ta gorputz gucia zatituric. Cer diardu bada zure amodioac? Cer
esaten diozu? Aoaz isillic dago, baña biotzez, ta bien arteco
hizcunderen batean, onela hitzeguin ceguiquion. Ay nere seme gozo, nere
beguietaco argui, nere biciaren bicia! nola ifiñi zaituzten Adanen
humeac! onelaco acabera bear ceuen asiera aiñ ederrac? pagu au mereci
ceuen zeure oneguiñac? itsustasun au aingueruen edertasunac? eta il bear
ceuanean, ecin bestela acaba citequean neure erreyetaco seme bacarra? Ay
neure semea, ta jabea, nolacoa zaduzcaten guizonac, ta emacumeac? Cer
eguin ote dezu? Cer pecatu, cer dollorqueria, cer gaiztaquerietan
arquitu ote cera? Cer gaitz, cer calte eguin diezu guizonai? Certan
ofenditu (8) dituzu? Cergatic dizute gorrotó, ta etsaigo ain aundia? Ô
emen ceraten aingueruac, beguira nolacoa dagoan zeuen criatzallea: aita
eternoa, ona emen zeure semea illic, edo alde aldean, zeuri
obeditzeagatic. Guizonac, burnizcoac ezpacerate, emacumeac, erruquiric
badezute, beguirezazue nola dagoan zeuec irabazteagatic, infernutic
ateratzeagatic, cerura eramateagatic. Icusi ezazue, edolaric neuri
mesede eguiteagatic ote dan iñon, ta iñolaz ere neure dolorea
bezalacoric, <hi rendition="simple:italic">attendite, et videte, si est
dolor similis sicut dolor meus</hi> <note>
 L.A. <hi rendition="simple:italic">Jhren.1.12.</hi>
</note>.
Daguiogun <note>
 Azpian <hi rendition="simple:italic">eguin diozagun</hi>
 tatxatua.
</note> gustu labur au. Tobiasen amac, bere semea campora bialdu ta
cegoanean, sendo, ta osasunaz bacebillen ere, negarrac eguiñ oi cituen
erremediaquizun etziranac, esaten ceuala maiz, ay ene! ay ene, neure
semea! <hi rendition="simple:italic">flebat irremediabilibus lachrymis,
et dicebat heu! heu me! fili mi</hi> <note>
 L.A. <hi rendition="simple:italic">Hb.10.5.</hi>
</note>. Cer negarrac beraz eguingo cituen amaric onenac, semeric onena
cecusala, ez sendo, ta osasunaz, bai
gurutzean josiric, etenic, illic bere etsaien escuaz? Raquelec ez
consueloric naizeuan, ez consolagarriric, icusi cituenean epaquiric
araco Martyreen lenengo lorachoac, amalau milla aurcho, Herodesec
illerazo cituenac, <hi rendition="simple:italic">noluio consolari, quia
non sunt</hi> <note>
 L.A. <hi rendition="simple:italic">Matth.2.18.</hi>
</note>. Nolaco damu ta naigabeac izango cituan beraz gueure Ama
doloreenac, icusi ceuanean campoetaco loraa, Jesus Nazaretarra, bere
errayetaco semea illic, ta igarturic? Elias, Profeten artean animo
andieneco arc, bici ere nai etzeuan, icusi cituenean deseguiñic arrizco
altareac, ta illic beste Jaincoaren Profetac,
<hi rendition="simple:italic">sufficit mihi Domine, tolle animam
meam</hi> <note>
 L.A. <hi rendition="simple:italic">3.Reg.19.</hi>
</note>. Virgiñac (9) icusi ceuan illic Profeten erreguea, ta banaturic
Jaungoico biciaren altarea, ceñean ofrecitu zan holocaustoric onena, ta
santuena. Icusi ceuan gurutzean, ta guero bere besoetan, nor, edo nola
icusi ote ceuan? Pensaezazue astiro urriquimenduaç<note>
 <hi rendition="simple:italic">-c-</hi> orijinalean.
</note>. Esan ditugunetan ezta aguiri Virgiñaren doloreen anza deuanic,
<hi rendition="simple:italic">similis sicut dolor meu</hi>. Billa
daguigun albadegu beste lecutan.
Gogora ditzagun, iñon edo, aditu, edo iracurri ditugun Martyreen
tormentuac: ceiñ aundiac aec, ceiñ gogorrac, ceiñ izugarriac: batzuec
buru-baguetuac, besteac elorri aranzetan arrastatuac: batzuec azotez
mallatuac, besteac berun urtu gorian irabiatuac: batzuec surtan erre
quiscalduac, besteac putzu izoztuetan itoac: batzuec laurguituac<note>
 G.E. <hi rendition="simple:italic">laurenduac</hi>.
</note>, besteac erdiratuac: batzuec lauridiquituac, besteac beren ezur
gucietan abarraquituac<note>
 G.E. <hi rendition="simple:italic">ceatuac</hi>.
</note>, zatituac; eta ecin conta lequizquean beste eriotza mota ascó.
Bada martyrio orreec gucioc dacarciten dolore guciac igaro cituan
Virgiñac bere biotzean. Biotz arc sentitzen ditu, ezpataz josiric balego
bezalaco doloreac: biotz arc sentitzen ditu, puisca chiquitan ebaquitzen
baleue bezalaco doloreac: biotz arc sentitzen ditu, berun urtu gorian
irabiatzen baleue bezalaco doloreac: ta onela beste gañeraco guztiac.
Baña ala ere ezteue Virgiñaren doloreen anzic, ecer ez bat dirade aen
aldean. Eztiot guezurric, ezpada santuac esaten deueena,
<hi rendition="simple:italic">quidquid crudelitatis inflictum est
corporibus martyrum, leve fuit, aut potius, nihil comparatione tuae
passionis</hi><note>
 L.A. <hi rendition="simple:italic">Anselm.De
 excell.Virg.c.4.</hi>
</note>. Eta<note>
 <hi rendition="simple:italic">-ta</hi> segurua, hasiera iluna.
</note> dolore (10) etzeuan izandu. <hi rendition="simple:italic">Non
est qui consoletur eam ex omnibus charis eius</hi> <note>
 L.A. <hi rendition="simple:italic">Jhren.v.</hi>
</note>, esaten deu Jeremiasec, ezta consola daguiqueanic Virgiña, ez
eta bere maite gucien artean. Ez guri orrelacoric esan Jeremias: ezta
izango Juduen artean, orreec dira etsai gogor ezaguera baguecoac: baña
eztala iñor ere Virgiña consola daguiqueanic, are bere adisquide, bere
aide, bere maite gucietatic, <hi rendition="simple:italic">ex omnibus
charis eius?</hi> Ezta sinistaquizuna. Ezperen Aita Eternoa, arren zeuc
ere consolatzen 29 bis<note>
 (29 bis) <hi rendition="simple:italic">-n</hi> jarri lekuan ez da
 isats labur bat besterik ikusten.
</note> eztezu zeure alaba maitea! ez, ez; berariaz laga deu eroria, ta
egun gucian damuz ta miñez azpiratua,
<hi rendition="simple:italic">posuit me desolatum, tota die maerore
confectam</hi> <note>
 (30) L.A. <hi rendition="simple:italic">ibidem</hi>.
</note>. Espiritu consolagarria, arren zeuc ere ez, eztezu zeuc ere
zeure ain biotzecoa dezun esposea consolatzen? Oi eta miñaren portitza!
berariaz ezcutatu zaca, ta urruti chitez igues eguindio,
<hi rendition="simple:italic">longè factus est â me consolator</hi>
<note>
 (31) L.A. <hi rendition="simple:italic">ibidem</hi>.
</note>31. Edolaric consolatuco al deu bere seme alboan deuanac: ez eta
hori ere, aurqui esango dedan bezala.
Nombait ala bearco cenduen ama penatua, ez bestetan, ezpada uts utsic
zeure negarretan arquitu gozagarri piscarenbat. Baña cer diot? Santu
ascoc diotenez, ceiñ ere dan pisca gozagarri hori, ucatu citzacan
Virgiñari. Beste damuz, ta miñez daudenac, negar eguiteaz arintzen oi
deue beren biotzetaco pisu itogarria: baña Virgiñari quendu citzacola,
dioe, are atseguin chiqui au, argan eguia izan cedin,
<hi rendition="simple:italic">omnia flumina intrant in mare, et mare,
non redundant</hi> <note>
 (32) L.A. <hi rendition="simple:italic">Eccles.v.</hi>
</note>32, ibai guciac itsasoan sartzen dirala, ta itsasoac ezteuala
gañez eguiten. Virgiña santearen biotzean sartzen (11) dira dolore,
damu, atsecabe, miñ gucien ibayac: oi eta au miñez betericaco itsaso
neurri baguea! eguizu bada negar, ama santea, biotza cerbait ustutzeco,
pisu itogarri hori arintzeco, zeure anima piscacho bat bederic
lasaitzeco: baña <hi rendition="simple:italic">mare non redundant</hi>,
eztie eman nai orrelaco pozic. Edolaric gueuc daguigun negar, gueure ama
santea gozatzeco: daguigun gueure culpa itsusiacgatic, ceñac Virgiñari
ematen diauzten naibagueric andienac. Eguizue negar, guizonac, ecusteaz
andraric eder preciatuena, alaco miñez auno eguiña. Eguizue, emacumeac,
beste emacume bat onela icusteaz; bai aldaquizue, zeuen gucien
honragarria dala. Negar eguizue, amac, onela icusteaz amaric onena.
Eguizue, alargunac, munduan izandu dan alargunic tristeena icusteaz.
Eguizue, justuac, padecitzen dacusutenean anima bat pecatuaren itzalic
ere izan ezteuana. Eguizue, pecatariac, icusteaz zeuen ama, ta bitarteco
izango dana. Daguidan nic ere negar, naizanean gucien artean aundiena,
alaco obligacioz, aimbeste eguin diauztan ontasunez, ofenditu dedanean
neure Jaungoicoa aiñ maiz, ta aiñ itsusqui. Bay, ama santea, negar eguin
nai det, jaquiñez, cerbait gozatuco dizudala bioz samindu hori. Isuri
eguizu neure beguietara zeure itsaso orretatic negarrezco erreten bat,
eraguin daguion negar neure biotz oni, ta are odola salterazo daguion
ugari.
Consueloric ez arquitze onec, beste guciac baño gueiago, nere
iritzian, minberaatu ceuan Virgiñaren biotza: (12) argatic etzitzacan
bestezaz quejatu bere semeari bere dolore gucien artean. Cer bada esango
dit norbaitec? Ausaz Virgiña quejatu zan iñoiz ere passioco demporan?
Etzan egondu isiltasunic ichien, ta aundienean? Eguia da: Euangelioac
eztigu ecer esaten: baña beiñ iracurri neuan, Eutimion, ta Metafrasten
gauza bat, arrezquero nere biotza chitez uquitzen didana. Dioe bada,
ecen gurutze-ondoan cegoala Virgiña, ta hitzic eguiten etzigola semeac,
urrago joan ta assi citzacala bere, odola cerioten oiñ santuac,
muñeguiten, eta esan cigola, <hi rendition="simple:italic">quid haec
sunt ô Domine Deus? loquere aliquid modicum, ad tuam matrem
recreandam... quis mei curam geret ac defendet?</hi> Cer da au, nere
Jauna ta Jaungoicoa? cer pena dira oec, nere semea? Esan eguidazu
cerbait, hizcho batbederic, zeure ama gozatzeco ta consolatzeco: norc
nizaz contu iduquico deu, eta zeu il ezquero, norc ni zaituco nau? Cer
da hori, diot neuc ere, Virgiña santea? escatu eguiozu beste gauzaric:
eta nai eztezunean, Juduac onda daguitzan <note>
 (33) <hi rendition="simple:italic">-n</hi> borroi baten
 gainean.
</note>33, cergatic ceraden usó beazunic baguecoa, ta eztagocan zeure
biotzari escari gogorric, escatu eguiozu edolaric, atera zaguitzala
alaco miñ, damu, dolore aundietatic. Baña hizcho batbaicican, ez? Ez nai
deu, ta ez escatzen digo gueiago, <hi rendition="simple:italic">loquere
aliquid modicum</hi>.
Eguingo al digo bada alaco seme batec escari chiqui hori. Adi
daguigun, cer eranzutendigon: <hi rendition="simple:italic">mulier, ecce
filius tuus</hi> <note>
 (34) L.A. <hi rendition="simple:italic">Joan. 19.</hi>
</note>34, emacumea, orra zeure semea. Oi eta amaren errayac, alaco
eranzuera aditu ceueenac! (13) <hi rendition="simple:italic">ô bone
Jesu</hi>, erruquiz ta deadarrez dio emen San Chrisostomoc, ô Jesus ona,
ezteu beste icenic, ez beste icengoitiric andre doloreetaco orrec?
hizcho bat escatu dizu, ta eranzuten diozu aiñ latz ta garratz?
<hi rendition="simple:italic">quid tam durè loqueris?</hi> alaco
amodioz, alaco humildadez escatzeac mereci ote deu tratamentu gogor
hori? <hi rendition="simple:italic">quid matrem tuam crubuisti, quae te
tam dulciter nutrivit tam dulciter laetavit?</hi> Andre hori da zeure
ama, aiñ ondo aci cinduena, ain gozo bere bularrez bazcatu cinduena:
cergatic bada deitzen eztiozu zeure ama?, ausaz lotsa cera alaco
amagandic jaio izateaz? <note>
 (35) Zerbait (<hi rendition="simple:italic">-tzeaz?</hi>) borratu
 eta gainean jarria.
</note>35. Eztaquit, nola dedan hitz oec esateco biotzic: eztigot
hizcunde oni jarraitu nai gueiago. Etzion gaitzez ala hitzeguin semeac
amari, ezpada onez ta amodioz: cergatic ce amaren icenaz aunditu ta
berrituco ciauzcan bere miñac, damuac, ta doloreac,
<hi rendition="simple:italic">ides facam esse arbitrer</hi>, dio
santuac, <hi rendition="simple:italic">ne materno nomina matri dolorem
amplius excitauit</hi>.
Norc nizaz contu iduquico deu? esan cion Virgiñac; eta eranzun cion
semeac, <hi rendition="simple:italic">ecce filius tuus</hi>, San Juani
cegocala, ta argan gueroi gucioi, orra non dezun zeure semea, zuzas
contu iduqui ta zaituco zaituena. Vsteco dezue, hitz oequin gozatu zala
Virgiña cerbait? ez bada, dio San Bernardoc, bai mindu ceueen bi auco
ezpata batec baño gueiago, <hi rendition="simple:italic">an non tibi
plusquam gladius sermo ille, ecce filius tuus?</hi> ô nolaco ordaña
ematen zacan Virgiñari, dio santuac! ematen zaca Zebedeoarena Jaungoico
baten semearen orde, mirabe bat mundu onen jabearen orde, guizon uts bat
Jaungoico eguiazco baten (14) orde, <hi rendition="simple:italic">ô
commutationem! filius Zebedaei pro filio Dei, servus pro Domino, homo
purus pro Deo vero traditur.</hi> Etzioen bada hitz oec consueloric eman
Virgiñari, ez eguiaqui San Juanen aldetic, ceiña beti izan baitzan aren
seruitzari, ta seme leyal bat: baña bai gueure aldetic; ceiñac gueure
pecataritasunean amatzat daucagula Virgiña, ain guichi arzaz contu
iduquico guenduan. Cein dira guichi Virgiñaren doloreaz contu eguiten
deueenac? Cein guichi doloreen amagana beren jaiera deueenac? Cein
guichi, hura triste icusi ta tristatzen, hura damuturic icusi ta
damutzen diranac? Norc nizaz contu eguingo deu, cigon Virgiñac? ausaz
eguiten deue araco aec, ta aec, urte guztian beren gustuai darraiztenac,
beren jostaetac aoan, gogoan, biotzean darabiltzatenac, ta urtean beiñ,
ta hori ere ozta ozta, ostiral santuz edo, Virgiñaren doloreaz oroitzen
diranac? Araco, onelaco egunetan ere, Eleizara datoztenac, ez Virgiñari
lagun eguitera, ez aren miñac gozatzera, ez negarrez egotera, bai pecatu
berriac eguitera, bai Virgiñari bere doloreac aunditzera, bai ezpata
hura bere biotzean barrunago sartzera beren gogoeta itsusi loiaquin,
beren gueñu, siñu, beguiratze lotsabagueaquin, beren hizqueta lizun
liquitsaquin? Cein dira oec, ta aec? Eztaquit nic: eztaquiola nai
Jaincoari Eleiz onetan alacoric izatea.
Edolaric izango aldira beste asco, Virgiñaz contu deuaenac, ta
aurrenez nere iritzian bearco deue Christoren Escuelarrac, aren batzarre
<note>
 (36) Izartxoarekin, gero L.A.
 <hi rendition="simple:italic">ballera</hi> zeinu berdinarekin.
</note>36 santu au compontzen deueenac. Badacust gaurco (15) euangelioan
Virgiña gurutzearen ondoan, baña eztacust beste lagunic ezpada San Juan,
ta beste emacume bi. Etzigoen bada Christori jarraitzen beste ascoc, ta
aurrenez bere amabi Apostolu santuac? ala da eguia. Non dabiltza bada,
edo non ondatu dira? nola eztaude Virgiñarequin Gurutzearen ondoan? eta
besteac lagun eguingo ezpacigoen ere, cergatic eguin bear eztigoe bere
escuelarrac, beretzat beregandu cituan amabi anay santuac? Non dabiltza?
non ibillico dira? batac saldu, ta besteac ucatu deu, ta gañeracoac joan
zaizca igues, utzitzen deueela bacarric bere etsaien artean. Oi eta ceiñ
itsusqui dirudien, bearrenac, ta bearrenean utseguitea, Christo gure
Jauna aiñ erraz utzitzea, Virgiña largatzea ain bacar. Ez alda Azcoitico
Escuela santa onetan orrelacoric icusico: ezta emen izango ez Christo
saltzen, ez ucatzen deuanic, ez Escuelatic igues dabillenic, ez Virgiña
bacar utzitzen, deuanic. Apostoluac anarteraño etziran sendo fedean; ta
etzan miresteco, guizon argal erbal, bildurti batzuec utseguitea. Baña
oraingo Christoren escuelarrac, aiñ sendo dirala fedean, ain ceruco
indarrez, suz, arguiz beteac daudela, onelaco anayac utseguitea,
escuelara bague, echean, jolasean, jocoan, lotan, eizean ibiltea, hori
bai, lizatequeala gauza itsusi, ta damugarri. Berriz ere esango lioque
amac semeari, norc nizas contu iduquico deu, norc zaituco nau ni?
Bearrenac igues diazquit, nola etorrico zaizquit besteac? ceregandu
dituzunac, eztira malmetitzen, ezteue nizaz casoric eguiten, ta cer
contu besteac eguingo deue nizaz? ta orra non Escuelaco anayac ere
gozatuco ez lequizquioen Virgiñari (16) bere doloreac.
Ez nuque nai iñor ajola, ta ardura bague onetan erori litequean;
cergatic hori balanzaren beste aldean ifinten badegu, nere iritzian aiñ
astun izango da, ta aiñ damugarri Virgiñarentzat, nola esan ditugun
dolore guztiac. Baña bildur naiz, eroriac daudela chitez asco. Eleiza
ama santeac, dacusela Virgiña gurutzearen ondoan, itantzen deu,
<hi rendition="simple:italic">quis est homo, qui non fleret, Christi
matrem si videret in tanto supplicio?</hi> Cein da guizona, balecus
Christoren ama alaco penaz, negar eguingo ez leuqueana? ez lizateque
guizona, bai abere, bai zembor, bai arcaitzen bat. Baña Eleiza Santea,
zeure colcoan, zeure barrutian, emen Azcoitian, badira guizon ta emacume
ascó, ez erruquiric, ez damuric, ez miñic, ez guichien dan sentimenduric
deueenac, Virgiña icusiagatic doloreen gueieguiaz gañez eguinic. Cer
digot, damuric ta erruquiric ezteueenac? asco ta asco dira emen ajola ta
ardura bagueac, Virgiña ala icusiaz, barrez, ta atseguiñez, ta pozic
daudenac. Juduac izango dira orreec, deabruac, abere basotiarrac. Ez
Eleiza santea, eztira Juduac, christauac derizte: eztira demonioac,
arenac bai: eztira abereac, bai aec baño latz gogorragoac.
Dauidec, ta Israel guciac emango digu pruebaric onena. Quendu cigon
bicia Joab capitanac modu gaistoz Abner ceritzan bati: ta ara non
bereala Israel gucian eleac ta beleac banatu ciran. Otsa banatu zan,
eriotz hura eguin zala, Erregue Dauidec (17) aguindu ta berac naizeuala.
Eta cer eguin ceuan, guezur artatic bere burua ondo ateratzeagatic? Bein
danic bein aguindu ceuan mundu guciac urratu ceguiela soñecoa, ceña oi
zan orduan damuric aundienaren señalea, janci citezela cilicioz, eta
ceguitela negar Abnerren honretan,
<hi rendition="simple:italic">scindite vestimenta vestra, et accingimini
saccis et plangite ante exequias Abner</hi> <note>
 (37) L.A. <hi rendition="simple:italic">2.Reg.3.</hi>
</note>37. Baña etzan hori asco adiña, cebillen guezurra, ta otsa
deseguiteco: ta argatic Erregueac berac lagundu ta jarraitu nai izandu
cituen Abner zanaren catauac, edo illoea,
<hi rendition="simple:italic">rex Dauid sequebatur feretrum</hi>: ta
obian gorputza sartzeracoan, adiaca ta deadarrez asi ta negar aundiac
eguin cituan, <hi rendition="simple:italic">cumque sepelissent Abner in
Hebron, leuavit rex Dauid vocem suam et flevit supra tumulum Abner</hi>.
Eta oen gucien ondoren cer icusi ta suertatu zan? Escritura santeac
digona. Eriotz hura eguin berrian, gende guztiac sinistatu ceuan,
Erregueac aguindu ta eguin zala: baña icusi cituanean Erreguearen miñ,
negar, ta beste damu aundi, ta eguiazco baten señale aec, orduan
conturatu zan gende gucia, ta ezagutu ceuan, etzeuala erregueac aguindu,
alaco guizonari bicia quentzea, <hi rendition="simple:italic">tum demum
cognovit omne vulgus, et Israel universus, quoniam non actum esset a
Rege, ut occideretur Abner.</hi>
Bada, ene christauac, cer juicio zuezaz eguin aldaguiquet adiuntza
onetan? Icusten dezue, Virgiña doloreen gueieguiaz ozta bici dala,
cerren bere seme bacarrari bicia quendu dioen. Otsa banatu da munduan,
il deueela zuen pecatuacgatic, eztira oec edo (18) ceiñ moduzco
esamesanac. Ala dioe ceruan aingueruen artean, ala dio[e] infernuan
deabruen artean, ala dioe lurrean christau gucien artean. Eta dalaric au
eguia, eztezue arduraric artzen, ta guezurra baliz bezala, pecatu
eriozcoan ondaturic zaute: ez lengoacgatic negar, bai berriro beste asco
eguiten diarduzute. Eta cer da au, ezpada adierazotzea, atseguin dezuela
Christo gure Jauna illic icustea: badiozue, ondo dagocala, il dedilla,
naibadeu, ala nai dezuela, ta naiz eztanda daguiela, baita il ere
dedilla dolorez, ta miñez Virgiña guciz santea. Bay bai, badira emen
asco onezaz alegratzen diranac. Cergatic? cergatic eztan bere biotza
dolorez urratzen, ta bere bularra golpez zatitzen deuanic: cergatic
eztan negar eguiten deuanic Christo illic, ta Virgiña dolorez icusiaren
damuz, ta urriquimenduz. Ta possible ote da, au esan dedilla eguiaz, ta
zeuen biotzac icararic artu eztezaela? nai ote dezue, ots deshonragarri
au zuecgatic banatzea, ta zeuen contura joan ditezen Christoren
eriotzea, ta bere amaren doloreac? Ez arren, neure christau onac, ez
Christoren odolagatic, ez Ama Virgiñaren doloreacgatic.
Arestian enzun dezue, orretaraco cer eguin beardezuten; autsi biotzac
dolorez, bularrac golpez, beguiac negarrez,
<hi rendition="simple:italic">scindite corda vestra</hi>, cerren
eriotzea eracarri diozuten Virginaren seme preciatuari, aita bezaiñ
Jaungoico dan guizon bati, gaitzic iñoiz ere <note>
 (38) G.E. <hi rendition="simple:italic">ez</hi>.
</note>38 onic asco beti eguiten dizuten Jaunari <note>
 (39) L.A. <hi rendition="simple:italic">quendu digozue
 bicia</hi>.
</note>39. Baña cembat bider, ceiñ maiz, ceiñ itsusqui cein gauza
chiquiacgatic? oi eta non da gueure lotsea? (19) ô gueu Adanen
ondorengoen artean esquer gaistoco humeac! gueure escuan dago
graciarequin batean Virgiñari bere doloreac gozatzea, ta ecartea bere
atseguiñac, eta pozaldiac: jarrai daguiogun Christori, Dauidec bezala,
ojuca, ta negarca; artu daguiogun gueren biotzetan betico gorroto, ta
etsaigo aundi bat pecatuari. Orrequin emendic aurrera ezta joango gueure
contura Christoren eriotzea, ta Virgiñaren doloreac: ezta len bezalaco
otsic gueure contra banatuco ez ceruan ta ez lurrean. Biz ala, ó
doloreen ama, eguiñaz lotsa guera, pecatuaz damu degu; ta iguzu arren
damu au biciago, ta andiago. Zeugana gatoz gucioc, zeure amodioac
gacartzi <note>
 (40) <hi rendition="simple:italic">gu</hi>- orijinalean.
</note>40 zeure oñetara: besteac artzen dituzu ondo, ez algaituzu geu
botaco zeugandic. Eztegu mereci zeure seme alaba izatea; baña ala ere
nai oi dezu dei zaguitzaten pecatarien ama. Gaizqui bicitu guera,
Jaincoa ofenditu degu, aren legue santea autsi degu maiz: gueuc
gurutzeratu degu zeure semea, gueuc zauzcatzigu ain dolorez betea. Ala
gaizqui. Baña etzaude alperric gurutzearen ondoan, zutic zaude, gueuri
laguntzeco, eta semearequico gueure bitarteco ona izateco. Barcaciozca
nagoca, emen dauden gucien partez, ta barcaciozca nagotzu: uquitu
eguidazu biotz au, beraa dedin, ta samur dedin; bete eguidazu pecatuaren
gorrotoz, ta Jaungoicoaren amodioz. ô Jesus Virgiñaren semea, esan
eguiozu berriro argaitzala bere semetzat: ô Maria Jesusen ama, izan
zaite berriz gueure ama: izango guera zeure semeac, ez oraindaño bezala
muquer, gogor, legue bague (20) ta aiñ esquer gaistocoac, bai seme
eguiazco, amoltsu <note>
 (41) <hi rendition="simple:italic">l</hi>-aren palua laburra da
 baina ezin izan <hi rendition="simple:italic">i</hi> honek beti puntu
 handi bat
 eraman ohi bait du hutsik gabe.
</note>41, fiñ, leyal, beticoac. Eztezu cer itandu <note>
 (42) G.E. <hi rendition="simple:italic">gueiago</hi>.
</note>42 norc zaituco zaituen; gueuc amodio aundiarequin, gueuc asnase,
indar, bici guciarequin, emen diraugun artean graciaz, ta guero ceruan
gloriaz. <hi rendition="simple:italic">An quam nos perducat eu?</hi>
<note>
 (43) Azpimarra gabe orijinalean
</note>43
</body>
</text>
</TEI>

Loading Leaf-Writer

Bugs / Requests LEAF-Writer 3.6.0 Powered by Tiny

Download

Object Type

XML document

Azkoitiko sermoia

Candidate Entities

Attributes

Attributes